Hoorn behoudt historische winkelpuien

De gemeente Hoorn heeft achttien panden aangewezen als gemeentelijk monument. Acht van deze panden zijn historische winkelpuien. Historische winkelpuien worden steeds zeldzamer, de meeste zijn gemoderniseerd of verloren gegaan. De mooie puien en gevels die er nog zijn, wil de gemeente behouden. Ze zijn belangrijk voor het historisch karakter van de stad. Op 17 april overhandigde Axel Boomgaars, verantwoordelijk wethouder Erfgoed, een monumentenschildje aan de eigenaren van twee van de kersverse gemeentelijke monumenten.

Van etalagekasten tot individuele winkelpuien

De ontwikkeling van woon-winkelhuizen in steden kwam vooral op gang in de 19e eeuw. Ook in Hoorn begonnen handelaren hun woonhuizen als winkel te gebruiken. Het voorhuis werd daarvoor ingericht als werk- en verkoopplaats. Om de aandacht van voorbijgangers te trekken, probeerden winkeliers hun producten zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren. In eerste instantie werden eenvoudige vitrinekasten toegepast, maar al snel werden dit steeds groter wordende etalages en winkelpuien. Winkels maakten ook een verdiepte ingang om hun concurrentiepositie te verbeteren. Zo’n portiek leverde meer glasoppervlak en presenteerruimte op en in de etalage kijkende voorbijgangers werden daarmee de winkel in gelokt.

Verschillen maken de winkelstraat mooier

Vanaf de jaren ’60 zijn landelijk veel historische winkelpuien verdwenen, helaas ook in Hoorn. Grote winkelketens kregen een huisstijl en het rolluik en de kunststof pui deden hun intrede. Hierdoor sneuvelden veel bijzondere winkelpuien. Dit heeft ertoe geleid dat binnensteden meer en meer op elkaar zijn gaan lijken. De gemeente Hoorn wil de verscheidenheid in de winkelstraten behouden door de historische winkelpuien te beschermen en te restaureren. Daarom is er sinds 2017 de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor het restaureren of reconstrueren van historische winkelpuien.

Subsidies

Met erfgoed subsidieregelingen stimuleert Hoorn eigenaren hun winkelpui op te waarderen door gebruik van historische kleuren of het restaureren of reconstrueren van bijzondere winkelpuien. Zo is in Hoorn onlangs de kenmerkende winkelpui op de hoek van de Nieuwe Noord met de Nieuwsteeg van De Gruyter met blauw geglazuurde keramiek in oude glorie hersteld. Eerder werd Grote Noord 75 in oude luister hersteld en kreeg Grote Noord 45 een geheel nieuwe pui die geïnspireerd is op het oorspronkelijke exemplaar. Wethouder Axel Boomgaars: “Een historische winkelpui geeft karakter aan de stad. Die historische sfeer is niet alleen mooi voor de inwoners van onze gemeente, maar ook goed voor het toerisme en de economie. De kwaliteit van een winkelpui straalt af op de kwaliteit van de winkel, daarom zien we gelukkig ook veel enthousiaste ondernemers die trots zijn op hun pand. Ze onderscheiden zich met hun historische winkelpui van de massa. Dat draagt bij aan een levendige winkelstraat en zo behouden we het moois dat Hoorn te bieden heeft.”

Achtergrond van de monumentenaanwijzingen

De gemeente Hoorn heeft verschillende manieren om haar historische panden en objecten te beschermen. Zo zijn er monumenten, beeldbepalende panden en is er het beschermd stadsgezicht. De afgelopen jaren is de lijst van beeldbepalende panden geactualiseerd. Achttien van deze panden en objecten zijn nu aangewezen als gemeentelijke monumenten, waaronder acht historische winkelpanden. Voor onderhoud en restauratie van gemeentelijke monumenten kunnen eigenaren subsidie aanvragen via de subsidieregeling Restauraties Monumenten Hoorn. Op de monumentenkaart van Hoorn is te zien welke panden een gemeentelijk monument zijn en welke beeldbepalende panden zijn.