Grote Sluis

De Grote Sluis is een van de twee sluizen in de binnenstad van Hoorn. De ander is de Kleine Oostsluis, tussen het Grote en het Kleine Oost. Hij is in 1777 gebouwd tussen het Hoofd en het Baatland. Eerder was er wel al een sluis, tussen het Houten Hoofd en de Hoofdtoren. Dit was niet zozeer een sluis, als wel een gat in een dijk waar zeer hoog water tegengehouden kon worden door het gat af te sluiten. Sporen van dit gat zijn nog altijd zichtbaar bij de Hoofdtoren.
De nieuwe sluis werd echter gebouwd om zoet water binnen en zout water buiten de stad te houden. Na de bouw van de Afsluitdijk is deze functie verloren gegaan. De sluis is echter wel in een museale opstelling behouden gebleven en kan bij wateroverlast wel zijn oude functie van waterkering uitoefenen. Zeegaande schepen die in vroeger tijden in de haven van Hoorn aan wilden meren moesten hier langs, voordat zij de binnenstad in konden varen.
Omdat de sluis in de directe omgeving ligt van de Hoofdtoren, deed die laatste dienst als verdedigingswerk. Het Houten Hoofd, dat achter de toren ligt, kon gebruikt worden om boten de haven uit te trekken.